In dit artikel wordt uitgelegd welke scores een scheidsrechter kan toekennen aan een judoka voor het met succes uitvoeren van een bepaalde techniek.
In een judowedstrijd probeert de judoka zijn tegenstander op de rug te werpen. Als de tegenstander vol op de rug wordt geworpen, is de wedstrijd voorbij en wint deze judoka met ippon.
Onlangs (dec 2024) heeft de IJF de Yuko weer ingevoerd en kent het judo reglement weer drie scores.
1. De ippon
2. De waza-ari
3. De Yuko
Om een ippon te scoren zijn er enkele voorwaarden waaraan de techniek moet voldoen.
De techniek moet allereerst onder controle met aanzienlijke kracht en snelheid gemaakt worden. Voorts is het heel bepalend hoe de judoka op de mat valt (we noemen het ook wel de landing). Voor een ippon moet de judoka rechtstreeks op de rug geworpen worden of zonder enige onderbreking direct naar de rug doorrollen.
Met ingang van 1 januari 2018 heeft de IJF de interpretatie van Ippon is bijgesteld. Het is nu ook mogelijk om Ippon te scoren voor sommige over de rug rollende acties. Hieronder is een tekening waarop is aangegeven welke rollende landingen als ippon beschouwd kunnen worden.
Het is ook mogelijk een ippon te scoren in ne-Waza (grondgevecht):
Hieronder een foto waar de scheidsrechter een Ippon geeft.
Een waza-ari wordt toegekend als een judoka zijn tegenstander onder controle werpt, maar de techniek mist één van de andere voorwaarden voor een ippon, zoals de kracht, snelheid of rechtstreeks op de rug, dan zal deze techniek beoordeelt worden met waza-ari.
Alle werptechnieken waarbij de judoka eerst op de zij landt en dan in tweede fase naar de rug toe rolt, worden beoordeeld als een waza-ari. Hieronder een tekening waarop wordt aangegeven welke landingen als waza-ari worden beoordeeld.
Het is ook nog mogelijk om een waza-ari te scoren met een houdgreep als deze van 10 t/m 19 seconden duurt.
Voor meer voorbeelden van de Waza/Ari score zie hiervoor spelsituatie nr 2 van deze website. spelsituatie 2 Waza-Ari
Hieronder een foto dat de scheidsrechter het teken van de Waza-Ari geeft.
Alle landingen op de zij worden beoordeeld als Yuko. Is de landing vanaf de zij gezien, iets meer naar de buik gericht maar wel dicht bij de zijlanding, dan is dat ook Yuko. Is de landing vanaf de zij gezien meer naar de rug gericht dan is het Waza-Ari. Zie hiervoor spelsituatie nr3. spelsituatie nr3 Yuko
De waza-ari score is de enige score die wordt opgeteld. Als dezelfde judoka in dezelfde wedstrijd een tweede waza-ari scoort, roept de scheidsrechter waza-ari-awasete-ippon. dat betekent dat de tweede waza-ari samen met de eerste een ippon maakt, waarmee de wedstrijd dan wordt gewonnen.
Een osaekomi is de Japanse naam voor houdgreep.
Een houdgreep is een techniek waarbij de judoka zijn tegenstander die op zijn rug ligt zodanig vasthoudt, dat de tegenstander zich niet meer uit deze greep kan bevrijden.
Hoe scoor je nu met een houdgreep?
Zodra de judoka zijn tegenstander in een houdgreep vast heeft, roept de scheidsrechter ‘osaekomi’.
De judoka die in de houdgreep ligt, wil dat niet en probeert zich hieruit te vechten.
Als deze judoka eerder dan 20 seconden loskomt of met zijn benen een been inklemt van zijn tegenstander, is de houdgreep verbroken. Op het moment dat de houdgreep wordt verbroken, roept de scheidsrechter ‘toketa’. Hij geeft dan alsnog een waardering voor de tijd die de houdgreep heeft geduurd:
Hieronder een voorbeeld dat de scheidsrechter een houdgreep aangeeft.
Een shime-waza techniek is een verwurgings techniek.
Een verwurging is een techniek die op de hals van de tegenstander wordt aangezet, waardoor de tegenstander in ademnood raakt. Als de tegenstander hierdoor moet aftikken, roept de scheidsrechter 'ippon’. De judoka die aftikt heeft verloren. De judoka waarbij de verwurging wordt aangezet, moet tijdig aftikken. Doet deze judoka dat niet, dan kan het zijn dat de judoka kortstondig buiten bewustzijn raakt. De scheidsrechter is hier heel alert op en zal ook onmiddelijk zorgen dat er maatregelen worden genomen. Als een judoka buiten bewustzijn raakt heeft die verloren. In de categorie onder 18 jaar betekent dit verdere uitsluiting van het gehele toernooi. Dus, op tijd aftikken.
Een kansetsu-waza techniek is een armklem techniek.
Een armklem is een controletechniek waarbij een klem wordt aangezet op het ellebooggewricht van de tegenstander. Als de tegenstander dan aftikt voor deze armklemtechniek roept de scheidsrechter ippon en heeft deze judoka de wedstrijd verloren. In het judo mag alleen een klem op het ellebooggewricht gemaakt worden.